MB'sı para ve kur politikalarını desteklemek, piyasalara güven vermek, hükümetin döviz cinsi üzerinden iç ve dış borç servisini gerçekleştirmek, dışsal şoklara karşı gerekli döviz likiditesini bulundurmak için döviz biriktirir. Bu birikime döviz rezervi denir.
Brüt ile Net Rezerv Arasındaki Fark
Brüt rezerv denilince bankaların vermiş olduğu krediler karşılığında, MB'sında tutmuş oldukları orandır. Buna biz, zorunlu karşılık oranı (ZKO) diyoruz. MB'sı zorunlu karşılık oranını (ZKO) belirlerken bankalara seçenek sunuyor. Zorunlu karşılık oranını (ZKO) bankalar; altın, döviz, TL olarak tutabiliyor. Yani kısaca bankalar MB'sına borç veriyor. Verilen bu borcu bankalar isterlerse geri alabilir.
Brüt rezervlerden bu borç ve diğer borçlar; "hazinenin bir yıl içinde ödenecek dış borç (1 yıl içinde ödenecek borçlar üzerindeki garantiler) , IMF rezerv pozisyonu, SDR, Döviz kredileri, menkul kıymetler ve mevduatları" çıkartılınca net rezervleri buluyoruz.
Döviz rezervlerimize kısa bir süre içerisinde bakıldığında brüt rezervlerin düşüş içerisinde, net rezervlerin gözle görülür bir artış içinde olduğunu görüyoruz. Brüt-Net rezervleri karşılaştırdığımızda ise brüt-net ayrımındaki bariz fark görülmektedir. Bu fark bizi endişelendirmesin. Çünkü uluslararası değerlendirmelerde döviz rezervinin; netine değil, brütüne bakılmaktadır. Fakat burada şöyle bir soru sormak gerekir:
Rezervimiz Yeterli Midir?
Bunu anlamak için iki yol var:
1-) Döviz rezervinin ülkenin en az 3-4 ve 6 aylık ithalatını karşılaması gerekir.
Bu sorunun cevabına grafikten cevap bulmaya çalışalım. Grafiği incelediğimizde brüt rezervlerimizin 3 aylık ve 6 aylık ithalatımızı karşıladığı görülmektedir. Diğer grafiğimizde ise aylık olarak ithalatımızın brüt rezervimize yeterli geldiği görülmektedir.
2-) Döviz rezervinin kısa vadeli dış borç stokunu karşılaması gerekir.
Bu sorumuza ise bir önceki gibi grafiğimiz den cevap bulmaya çalışacağız. Grafikte görüldüğü gibi kısa vadeli borç stoku ile brüt rezerv arasındaki fark görülmektedir.
Sonuç olarak döviz rezervlerimizin yeterli olduğu görülmektedir. Bu rezervi MB'ları fazlada büyütmek istemiyor. Sebebine gelince yüksek maliyetle döviz toplayarak rezervi orda burda düşük faizle değerlendirmek istemiyorlar. Böyle olunca da MB'ları için bir yük ve maliyet unsuru olmuş oluyor.
0 yorum:
Yorum Gönder